سلامت نیوز:ایران روزبهروز تشنهتر میشود و روزهای تنش آبی در انتظار ایرانیان است.
به گزارش سلامت نیوز، روزنامه همشهری در ادامه نوشت: این را نه فقط وزارت نیرو كه اداره بررسیهای اقتصادی بانك مركزی تأیید میكند و زنگ خطری است جدی. تازهترین تحقیق رسمی بانك مركزی كه توسط اسماعیل محمدجانی، رئیس دایره كشاورزی و نازنین یزدانیان، كارشناس ارشد دایره كشاورزی اداره بررسیها و سیاستهای اقتصادی بانك مركزی نوشته شده و در نشریه تخصصی روند وابسته به این نهاد حاكمیتی منتشر شده، نشاندهنده ورود كشور به شرایط تنش آبی شدید است. چه اینكه ثابت بودن منابع آبی كشور و افزایش جمعیت و سطح رفاه و بهداشت باعث رشد تقاضای آب شده و بهرهوری پایین آب در بخش كشاورزی چالشهای جدی ازجمله تشدید بهرهبرداری از منابع آب زیرزمینی، خشك شدن و شور شدن منابع آب زیرزمینی و فرونشست دشتها را به همراه خواهد داشت.
بانك مركزی هشدار داده كه تداوم این وضعیت، افزون بر كاهش توان تولیدات كشاورزی كشور، زمینه عدمامكان زندگی در برخی از مناطق كشور را فراهم خواهد كرد و ضریب خودكفایی بهویژه در محصولات زراعی شامل غلات و دانههای روغنی را در شرایط دشوارتری قرار میدهد. یافتههای این تحقیق حكایت از شدت گرفتن وابستگی كشور به واردات غلات و دانههای روغنی و خروج سالانه بیش از 7میلیارد دلار ارز تنها برای واردات غلات و دانههای روغنی دارد. بهرهوری اندك آب در بخش كشاورزی به گفته بانك مركزی باعث كاهش محصولات زراعی شده است بهنحوی كه كسری تراز بازرگانی بخش كشاورزی از 1.3میلیارد دلار در طول برنامه سوم توسعه كشور به 2.9میلیارد دلار در برنامه چهارم توسعه و 6.4میلیارد دلار در سالهای 1389-1392 افزایش یافته و سهم بخش كشاورزی از كسری تراز بازرگانی كل اقتصاد (بدون نفت) در سالهای گذشته بیشتر شده و از متوسط 7درصد در برنامه سوم توسعه به 46.2درصد در سال گذشته رسیده است. این اتفاق تلخ در شرایطی رخ میدهد كه بیش از 92درصد منابع آبی ایران در بخش كشاورزی مصرف میشود كه یك ركورد جهانی است، چه اینكه سهم بخش كشاورزی از منابع آبی در خاورمیانه 84 درصد و در قاره آفریقا 82درصد برآورد شده است.
بهرهوری ناچیز آب
ایران یك درصد جمعیت جهان را در خود جای داده و تنها 0.3درصد از منابع آب شیرین دنیا توسط ایرانیها مصرف میشود. شوربختانهتر اینكه 66درصد از كل آبهای ناشی از بارندگی سالانه ایران قبل از رسیدن به رودخانهها بخار میشود. مهمتر و تهدیدكنندهتر اینكه میانگین بهرهوری آب در دنیا نشان میدهد كه به ازای هر مترمكعب آب مصرفی 14دلار تولید ناخالص داخلی بهدست میآید اما در ایران به ازای هر مترمكعب آب مصرف شده تنها 3دلار تولید ناخالص داخلی محقق میشود.
توزیع مصرف آب به تفكیك بخش های مصرفی در مناطق مختلف جهان در سال 2011
مصرفی 14دلار تولید ناخالص داخلی بهدست میآید اما در ایران به ازای هر مترمكعب آب مصرف شده تنها 3دلار تولید ناخالص داخلی محقق میشود.
توزیع مصرف آب به تفكیك بخش های مصرفی در مناطق مختلف جهان در سال 2011 | ||||||
منطقه | كشاورزی | صنعت | شهری | برداشت از منابع آب زیرزمینی | میزان بارندگی (میلیمتر) | سهم از آب شیرین جهان (درصد) |
آفریقا | 82 | 5 | 13 | 18.3 | 678 | 9.3 |
آمریكا | 49 | 34 | 16 | 45.7 | 1085 | 45.1 |
آسیا | 81 | 10 | 9 | 38.5 | 827 | 28 |
خاورمیانه | 84 | 7 | 9 | 46.2 | 217 | 1.1 |
ایران | 92 | 1 | 77 | 62.1 | 228 | 0.3 |
اروپا | 22 | 57 | 22 | 29.5 | 577 | 15.5 |
اقیانوسیه | 60 | 15 | 26 | 24.7 | 586 | 2.1 |
جهان | 69 | 19 | 12 | 37.8 | 813 | 100 |
برشی از یك تحقیق رسمی
افت بارندگی در ایران باعث شده كه میانگین حجم آب موجود در مخزن سدها به 38درصد ظرفیت موجود طی 5دهه گذشته برسد.
حجم جریانهای سطحی آب در تمام حوضههای آبریز ایران در پایان تابستان امسال نسبت به دوره بلندمدت 52درصد كم شده است.
بهرهبرداری بیرویه آب از منابع آبی زیرزمینی باعث شده تا سطح آب سفرههای زیرزمینی در چند دهه اخیر 18متر كاهش یابد.
برآوردها نشان از برداشت غیرقانونی آب در حدود 100 تا 150هزار حلقه چاه دارد و وزارت نیرو فقط 60 هزار حلقه را شناسایی كرده است.
از مجموع 609 دشت ایران، 228دشت ممنوعه در وضعیت عادی و 66دشت ممنوعه در وضعیت بحرانی هستند كه نشاندهنده شدت بحران است.
انتشار پسابهای صنعتی، كشاورزی و شهری یك تهدید جدی است و حدود 30درصد خانههای ایران در پایان سال90 به شبكه فاضلاب وصل شدهاند.
92درصد آب در بخش كشاورزی استفاده میشود، اما راندمان آب در این بخش كمتر از 30درصد است و این یكی از عوامل هدررفت مایه حیات است.
تقسیم زمینهای كشاورزی براساس قانون ارث باعث افزایش تعداد بهرهبرداران و كاهش متوسط مساحت زمینهای كشاورزی شده است.
اختلاف زیاد میان قیمت اقتصادی آب و عرضه فعلی آن باعث برداشت بیش از حد از چاهها، افزایش عمق و حتی حفر غیرمجاز چاهها شده است.
نظر شما